โบนัส เป็นสิ่งที่นอกเหนือจากที่กำหนดไว้ในกฎหมาย ซึ่งรากของโบนัสมาจากส่วนแบ่งของผลกำไร ในปีนั้นๆ แต่หากจ่ายเท่ากันมาทุกปี เป็นเวลานาน ก็อาจถือได้ว่าเป็นสภาพการจ้างโดยปริยายได้ แต่หากเปลี่ยนสภาพการจ้างแล้ว พนักงานไม่เสียผลประโยชน์ นายจ้างก็สามารถทำได้

อยากถามต่อว่าถ้าบริษัทฯ กำหนดไว้ในข้อบังคับบริษัทฯ เรื่องโบนัสว่าขึ้นอยู่กับผลประกอบการของบริษัทฯ  การจ่ายโบนัสในแต่ละปีจะเปลี่ยนมาตรฐานไปได้หรือไม่ เช่น ปีที่ 1 จ่ายให้อย่างน้อย 1 เดือน  ปีที่ 2 จ่ายให้ตามผลงาน (performance) ปีที่ 3 จ่ายเป็นตัวเงินเท่ากันหมด เช่น ได้คนละ 5000 บาท 4000 บาท  3000 บาท ตามระดับตำแหน่ง  แบบนี้ทำได้หรือไม่ ถือว่าเป็นการเปลี่ยนสภาพการจ้างหรือไม่คะ

หากเขียนในข้อบังคับไว้ว่า ขึ้นกับผลประกอบการของบริษัท ก็ต้องดูจากผลประกอบการของบริษัท มาเป็นหลักในการพิจารณา จะจ่ายเป็นเดิอนของค่าจ้าง หรือ จ่ายเท่ากันหมด หรือ จ่ายตามผลงาน ก็สามารถอิงกับผลประกอบการได้ ก็ไม่น่าจะถือว่าเป็นการเปลี่ยนสภาพการจ้าง เพราะตามที่เรียนไว้ รากของเงินโบนัส มาจากส่วนแบ่งผลกำไร หรือตามผลประกอบการ หากปีใดกำไรมาก ก็จ่ายมาก ปีใดกำไรน้อยก็จ่ายน้อย

ยกเว้น โบนัส มาจากการเจรจาต่อรองระหว่า นายจ้างกับสหภาพแรงงาน หรือลูกจ้างและทำเป็นข้อตกลงกันไว้ ก็ต้องเป็นไปตามนั้น

บางนายจ้างทำข้อตกลงจ่าย 3.5 เดือน แต่ถึงเวลาปลายปี บริษัท ขาดทุน ยังต้องกู้เงินมาจ่ายเงินโบนัสให้พนักงาน หากไม่จ่ายก็ถือว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพการจ้าง