รูปแบบการนัดหยุดงานและการปิดงาน

ข้อ 6. การนัดหยุดงานระดับชาติ หรือที่เรียกว่า “การนัดหยุดงานทั่วไป” (General strike ) หมายถึงการนัดหยุดงานเพื่อเรียกร้อง หรือปกป้องคุมครองสิทธิและประโยชน์ของลูกจ้างในเรื่องต่างๆ ทั้งที่เกี่ยวกับอัตราค่าจ้างขั้นต่ำ เงื่อนไขหรือสภาพการจ้างที่ดี รวมทั้งสวัสดิการต่างๆ หรือเพื่อให้นายจ้างปฏิบัติตามกฎหมาย ตามสัญญาจ้างแรงงาน หรือตามข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้าง ตลอดจนเพื่อต่อต้านการเลิกจ้างผู้แทน ลูกจ้าง ผู้แทนสหภาพแรงงานหรือการเลิกจ้างลูกจ้างบางแผนก หรือบางส่วนด้วยเหตุผลทางเศรษฐกิจหรือการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้แทน ทั้งนี้ไม่ว่าจะเกิดจากข้อพิพาทแรงงานโดยตรงหรือไม่ก็ตาม ซึ่งการนัดหยุดงานแบบนี้มักมีวัตถุประสงค์เพื่อเรียกร้อง ต่อต้าน หรือประท้วงรัฐบาลโดยตรงและเป็นการนัดหยุดงานโดยสหภาพแรงงานในหลายสถานประกอบกิจการร่วมกัน ทั้งนี้เพื่อแสดงพลังอำนาจในการเจรจาต่อรองร่วม

การหยุดงานเพื่อร่วมการนัดหยุดงานแบบนี้ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อเรียกร้องการเพิ่มอัตราค่าจ้างขั้นต่ำ ศาลยุติธรรมสูงสุดของฝรั่งเศส ถือว่าเป็นการกระทำที่ชอบตามกฎหมายเรื่องการนัดหยุดงานของฝรั่งเศส

การนัดหยุดงานระดับชาติเช่นนี้ เคยมีตัวอย่างเกิดขึ้นในประเทศไทยหลายครั้งเช่นกัน เช่น การนัดหยุดงานของกรรมกรอ้อมน้อย ระหว่างวันที่ 7 ถึงวันที่ 14 มิถุนายน 2517 โดยมีสหภาพแรงงานอ้อมน้อยเป็นกำลังสำคัญในการประสานความร่วมมือกับสหภาพแรงงานอื่นๆ ซึ่งมีกรรมการหรือลูกจ้างนับหมื่นเข้าร่วมการชุมนมที่สนามหลวงถึง 7 วัน 7 คืน เพื่อเรียกร้องให้รัฐบาลปรับปรุงงอละประกาศอัตราขั้นต่ำเป็น 25 บาท และให้รัฐบาลให้หลักประกันว่าจะไม่มีการปลดหรือเลิกจ้างลูกจ้างคราวละมากๆ หรือลดการผลิต เนื่องจากเป็นภาวะที่เศรษฐกิจตกต่ำ นอกจากนี้ยังเรียกร้องให้ปรับปรุงสวัสดิการต่างๆ ตามกฎหมาย เช่น การรักษาพยาบาล การลาป่วย การลาคลอด ค่าชดเชยเมื่อเลิกจ้าง ฯลฯ การนัดหยุดงานรั้งนี้กรรมการอ้อมน้อยจำนวนประมาณ 4,000 คน ได้เดินขบวนจากอ้อมน้อยไปพระประแดง และจากพระประแดงไปสนามหลวงซึ่งเป็นระยะทางกว่า 60 กิโลเมตร จนไดรับความร่วมมือจากสหภาพแรงงานต่างๆ ทั่วประเทศ ตลอดจนขบวนการนักศึกษาและประชาชนโดยทั่วไป จนประสบความสำเร็จ ซึ่งรัฐบาลได้ยินยอมตามข้อเรียกร้องหลายข้อด้วยกัน

นอกจากการนัดหยุดงานครั้งนี้ สหภาพแรงงานอ้อมน้อยยังมีบทบาทในการร่วมนัดหยุดงานระดับชาติอีกหลายครั้ง เช่น การนัดหยุดงานร่วมกับสหภาพแรงงานหลายแห่ง โดยการนำของกลุ่มสหภาพแรงงานรัฐวิสาหกิจในระหว่างวันที่ 1 – 5 มกราคม 2519 เพื่อคัดค้านและประท้วงการขึ้นราคาข้าวสารและสนับสนุนให้มีการประกันราคาข้าวเปลือก

การนัดหยุดงานระดับชาติเช่นนี้มีลักษณะที่ใกล้เคียงกับการนัดหยุดงานทางการเมือง เพราะโดยทั่วไปแล้วมักมีวัตถุประสงค์เพื่อต่อต้านนโยบายทางด้านเศรษฐกิจของรัฐบาลเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นหากไม่ประสบความสำเร็จลูกจ้างที่ร่วมชุมนุมนัดหยุดงานนอกจากจะไม่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายแรงงานและมีความผิดตามกฎหมายอื่นแล้ว ยังอาจมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 117

โดย: กิติพงศ์ หังสพฤกษ์,บทความรูปแบบการนัดหยุดงานและการปิดงาน,(วารสารศาลแรงงาน ปีที่ 11 ฉบับที่ 4 ตุลาคม-ธันวาคม 2538)น.35-43

รวมคำพิพากษาฎีกา ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ.2518 ทศวรรษที่ 2 (ปี พ.ศ. 2532-2542) น.164-165

26/5/2549

« Back

คำอธิบาย กฎหมายแรงงาน

ความแตกต่างระหว่างมาตรา 31 วรรคหนึ่งกับมาตรา 121 (1) article