ผลทางกฎหมายของการนัดหยุดงานและการปิดงาน
ตอนที่ 1 ผลของสัญญาจ้างระงับลงชั่วคราว
การนัดหยุดงานและการปิดงานก่อให้เกิดผลทางกฎหมายที่ค่อนข้างยุ่งยาก และซับซ้อนหลายประเด็น เนื่องจากการนัดหยุดงานและการปิดงานมีผลทำให้สัญญาจ้างแรงงานระงับลงชั่วคราวแต่ยังไม่สิ้นสุดลง กล่าวคือ สัญญาจ้างแรงงานยังคงอยู่เพียงแต่ชะงักหรือระงับลงชั่วคราวในลักษณะที่ซ้อนกัน ดังนี้
ข้อ 1 ผลจากการระงับลงชั่วคราวของสัญญาจ้างแรงงาน
การนัดหยุดงานและการปิดงานมีผลให้สัญญาจ้างแรงงานระงับลงหรือหยุดลงชั่วคราว ตลอดระยะเวลาที่ลูกจ้างนัดหยุดงาน หรือนายจ้างปิดงาน เนื่องจากสัญญาจ้างแรงงานเป็นสัญญาจ่างตอบแทนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กล่าวคือ เมื่อลูกจ้างไม่ได้ทำงานอันเป็นการชำระหนี้ให้นายจ้าง นายจ้างก็ไม่จำเป็นต้องจ่ายค่าจ้างอันเป็นหนี้ที่ต้องตอบแทนการทำงานให้ลูกจ้าง ในทางกลับกันเมื่อนายจ้างไม่จ่ายค่าจ้างให้ลูกจ้าง ลูกจ้างก็ไม่จำเป็นต้องทำงานให้นายจ้างเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม การนัดหยุดงานและการปิดงานก็มีผลเพียงทำให้สัญญาจ้างแรงงานระงับลงชั่วคราวเท่านั้น แต่ไม่ทำให้สัญญาจ้างแรงงานสิ้นสุดลงเพราะการนัดหยุดงานไม่ใช่การลาออกจากงานหรือการบอกเลิกสัญญา และการปิดงานก็ไม่ใช่การเลิกจ้างหรือการบอกเลิกสัญญาจ้างเช่นกัน ดังนั้นความสัมพันธ์ในฐานะนายจ้างและลูกจ้างจึงยังคงมีอยู่ เพียงแต่ทำให้นิติสัมพันธ์ตามสัญญาจ้างแรงงานระงับลงหรือหยุดลงชั่วคราวซึ่งก่อให้เกิดผลทางกฎหมายหลายประการ โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับค่าจ้าง การเลิกจ้าง และการลงโทษลูกจ้างที่นัดหยุดงาน
1.1 ค่าจ้าง
ดังที่กล่าวมาแล้วว่าสัญญาจ้างแรงงานเป็นสัญญาต่างตอบแทนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 575 ซึ่งบัญญัติไว้ว่า อันว่าจ้างแรงงานนั้นคือ สัญญาซึ่งบุคคลคนหนึ่ง เรียกว่านายจ้าง และนายจ้างตกลงจะให้สินจ้างตลอดเวลาที่ทำให้
ตามบัญญัติในมาตรา 575 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ จะเห็นว่า สัญญาจ้างแรงงานเป็นสัญญาต่างตอบแทนที่ลูกจ้างตกลงจะทำงานให้แก่นายจ้าง และนายจ้างตกลงจะให้สินจ้างและลูกจ้างตลอดเวลาที่ทำงานได้ ดังนั้น เมื่อลูกจ้างไม่ได้ทำงานอันเนื่องมาจากการนัดหยุดงานหรือการปิดงาน นายจ้างก็ไม่จำเป็นต้องจ่ายค่าจ้างให้ลูกจ้างเป็นการตอบแทน และหากนายจ้างได้จ่ายค่าจ้างล่วงหน้าให้ลูกจ้างแล้ว นายจ้างก็สามารถเรียกค่าจ้างในช่วงระยะเวลาที่ลูกจ้างนัดหยุดงานคืนได้ แต่ถ้าการปิดงานนั้นไม่ชอบด้วยกฎหมาย ลูกจ้างก็อาจฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายในระหว่างการปิดงานซึ่งทำให้ลูกจ้างไม่ได้รับค่าจ้างนั้นได้ ในทางกลับกันนายจ้างก็อาจฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายจากลูกจ้างได้เช่นกันถ้าการหยุดงานนั้น ไม่ชอบด้วยกฎหมายและเป็นการจงใจให้นายจ้างได้รับความเสียหาย
โดย: กิติพงศ์ หังสพฤกษ์,บทความผลทางกฎหมายของการนัดหยุดงานและการปิดงาน,(วารสารศาลแรงงาน ปีที่ 12 ฉบับที่ 4 ตุลาคม-ธันวาคม 2539)น.52-62
รวมคำพิพากษาฎีกา ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ.2518 ทศวรรษที่ 2 (ปี พ.ศ. 2532-2542) น.216-218
22/6/2549