มีคำถามในกระดานถามตอบสักวันสองวันนี้อ่านแล้วน่าสนใจ ในทางปฏิบัติยังไม่พบว่ามีการกระทำตามคำถาม แต่หากจะกระทำตามคำถามจริงๆก็อดคิดไม่ได้ว่า ผลทางกฎหมายจะเป็นอย่างไร เลยนำเรื่องนี้มาเขียนขยายความให้เห็นมุมมองหนึ่งที่อาจเหมือนหรือแตกต่างกับมุมมองอื่นๆ

            เรื่องมีอยู่ว่า บริษัทแห่งหนึ่งตกลงกับลูกจ้างว่า ให้ลูกจ้างมาทำงานได้ในเวลา 9.00 น. โดยสายกว่าเวลาทำงานปกติอย่างน้อยก็ครึ่งชั่วโมง ถ้าเวลาทำงานเริ่มที่ 8.30 น. แต่ถ้าเวลาทำงานเริ่มที่ 8.00 น. ก็สายได้ถึงหนึ่งชั่วโมงเลยทีเดียว โดยให้ถือว่า การอนุญาตให้มาทำงานสายนั้นเป็นการทดแทนวันหยุดพักผ่อนประจำปี

กรณีอย่างนี้ ผลทางกฎหมายจะเป็นอย่างไร ชอบ หรือ ไม่ชอบ ?

การจัดให้ลูกจ้างได้หยุดพักผ่อนประจำปีเป็นหน้าที่ของนายจ้างตามกฎหมาย โดยนายจ้างต้องจัดให้ลูกจ้างที่ทำงานมาแล้วครบหนึ่งปีได้หยุดโดยได้รับค่าจ้างไม่น้อยกว่า 6 วัน วันที่จัดให้ลูกจ้างได้หยุดนั้นจะเป็นวันใดก็ได้แล้วแต่นายจ้างจะเห็นสมควร ในทางปฏิบัตินายจ้างมักให้ลูกจ้างยื่นใบลาขอหยุดแทน หากนายจ้างเห็นว่า วันที่ขอลาเหมาะสมก็จะอนุญาตให้หยุดตามขอ การหยุดอย่างนี้ก็ถือเป็นการหยุดพักผ่อนประจำปีที่ชอบด้วยกฎหมาย สิทธิของลูกจ้างก็จะหายไปหนึ่งวัน ในทางปฏิบัติยังมีต่อไปอีก คือ ลูกจ้างยื่นใบลาหยุดพักผ่อนประจำปีครึ่งวัน นายจ้างอนุมัติ อย่างนี้ก็ถือเป็นวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่ชอบด้วยกฎหมายอีกเช่นกัน สิทธิของลูกจ้างก็จะหายไปครึ่งวัน

 ย้อนมาดูคำถามเรื่องนี้ การที่นายจ้างตกลงกับลูกจ้างให้มาทำงานสายได้วันละไม่น้อยกว่าครึ่งชั่วโมงแทนการจัดให้หยุดพักผ่อนประจำปีนั้น แท้จริงแล้ว การอนุญาตให้มาทำงานสายก็คือ การจัดให้ลูกจ้างได้หยุดพักผ่อนประจำปีนั้นเอง เพียงแต่มิได้จัดให้เป็นครั้งคราวเหมือนคนอื่นเขา หากแต่จัดให้หยุดทุกวัน และมิได้จัดให้หยุดครั้งละอย่างน้อย 1 วัน หรืออย่างน้อยที่สุดก็ครึ่งวันเหมือนอย่างที่นายจ้างลูกจ้างทั่วไปเข้าปฏิบัติกัน หากแต่จัดให้หยุดเพียงครั้งละ หนึ่งหรือครึ่งชั่วโมงเท่านั้น แม้จะได้หยุดทุกวัน แต่จำนวนเวลาที่หยุดแต่ละวันน้อยนิดจนไม่อาจใช้สำหรับการพักผ่อนเพื่อชดเชยการทำงานหนักมาตลอดปีได้ การหยุดลักษณะนี้จึงอาจไม่ค่อยตรงกับเจตนารมณ์ของกฎหมายสักเท่าไหร่ จึงน่าคิดว่าชอบหรือไม่ชอบ เมื่อกล่าวเช่นนี้ก็มีข้อโต้แย้งว่า การหยุดพักผ่อนประจำปีเพียงครั้งละครึ่งวัน (ประมาณ 4 ชั่วโมง) ก็ยังชอบด้วยกฎหมาย แล้วทำไมการหยุดพักผ่อนประจำปีครั้งละครึ่งชั่วโมงจะไม่ชอบด้วยกฎหมาย จริงอยู่แม้การหยุดแต่ละวันจะน้อยนิดก็ตาม แต่ลองคำนวณดูซิ ทั้งปีไม่น้อยเลย สัปดาห์หนึ่งทำงาน 6 วัน ตลอดทั้งปีมี 52 สัปดาห์ รวมวันทำงานทั้งปีได้ 312 วัน หักวันหยุดตามประเพณีออก 13 วัน เหลือวันทำงานจริง 299 วัน ถ้าหยุดวันละครึ่งชั่วโมง ปีหนึ่งได้หยุด 149.5 ชั่วโมง เฉลี่ยวันหนึ่งทำงาน 8 ชั่วโมง เท่ากับปีหนึ่งลูกจ้างได้หยุดพักผ่อนประจำปี 18 วันเศษ มากกว่ากฎหมายกำหนดตั้งมากมาย ทำไมจึงจะไม่ชอบด้วยกฎหมาย ?

เมื่อเจอข้อโต้แย้งอย่างนี้ ก็ไม่อาจปฏิเสธได้เช่นกัน ดูท่าจำนวนเวลาที่หยุดแต่ละครั้งจะไม่สำคัญเสียแล้ว ในเมื่อหยุด 4 ชั่วโมงยังชอบด้วยกฎหมาย แล้วทำไม่หยุด ½ ชั่วโมงจะไม่ชอบด้วยกฎหมาย ?

เรามาติดตามกันต่อไปว่า หากคดีทำนองนี้เกิดขึ้น ศาลฎีกาจะตัดสินอย่างไร ?

               ................................ สมบัติ ลีกัล 4 มกราคม 2551