ทุกครั้งที่ลูกจ้างแจ้งข้อเรียกร้องในข้อสุดท้ายมักขอให้สภาพการจ้างอื่นใดที่มิได้เปลี่ยนแปลงให้คงไว้เช่นเดิม และทุกครั้งที่มีการทำข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างในข้อสุดท้ายก็มักจะเขียนให้สภาพการจ้างอื่นใดที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงให้คงไว้เช่นเดิมเหมือนกัน
เขียนแล้วก็บอกต่อๆกันให้ช่วยกันเขียน ไม่ให้เขียนก็ไม่ยอม เป็นตายร้ายดีอย่างไรก็จะเขียน แท้จริงแล้ว การเขียนเช่นนี้มีความหมายอย่างไร ?
เมื่อถามเช่นนี้ คำตอบที่ได้รับก็คือ มันจะหมายความว่าอย่างไรก็ช่างมันเถอะ แต่ที่แน่ๆสภาพการจ้างอื่นใดที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงต้องคงไว้เช่นเดิม ยกเลิกไม่ได้ก็แล้วกัน
ปัญหามาเกิดตอนที่เห็นไม่ตรงกับนายจ้างไม่ว่าจะเป็นเรื่องใดก็ตาม ลูกจ้างก็มักจะอ้างว่า นายจ้างเปลี่ยนแปลงสภาพการจ้าง นายจ้างก็มักเถียงว่าไม่ได้เปลี่ยนเป็นอำนาจบริหาร เท่านั้นยังไม่พอ ลูกจ้างมักอ้างต่อไปว่า นายจ้างผิดข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างข้อสุดท้าย ก็ข้อที่เขียนว่า สภาพการจ้างอื่นใดที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงให้คงไว้เช่นเดิมนั้นแหละ
เมื่อลูกจ้างอ้างเช่นนี้ก็น่าคิดว่า เป็นการผิดข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างจริงหรือไม่ ?
หากผิดจริง นายจ้างอาจได้รับโทษอาญาทั้งจำทั้งปรับ ถ้าเช่นนั้น ข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างข้อสุดท้ายมีความหมายอย่างไร ?
แท้จริงแล้ว การทำข้อตกลงเป็นเรื่องของข้อเท็จจริง ต้องการเปลี่ยนแปลงข้อเท็จจริงใดก็ทำข้อตกลงกันเสียจะได้ไม่ต้องมาเถียงกันในภายหน้า ส่วนข้อกฎหมายไม่ต้องทำข้อตกลง เนื่องจาก ทุกคนต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามกฎหมาย จึงไม่จำเป็นต้องทำเป็นข้อตกลงกันไว้
การทำข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างขึ้นใหม่จะเป็นเหตุให้สภาพการจ้างอื่นใดที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงต้องเสียไปหรือไม่ เป็นปัญหาข้อกฎหมาย ไม่จำเป็นต้องทำเป็นข้อตกลงไว้ สามารถแปลความให้เป็นไปตามกฎหมายได้
ซึ่งการแปลความกฎหมายที่ถูกต้อง การทำข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างขึ้นใหม่ย่อมไม่เป็นเหตุให้สภาพการจ้างอื่นใดที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงต้องเสียไป ดังนั้น ข้อตกลงข้อสุดท้ายแม้ไม่เขียนไว้ก็หาได้เป็นเหตุให้ลูกจ้างเสียสิทธิในสภาพการจ้างเดิมไม่ สิทธิในสภาพการจ้างเดิมคงมีเพียงใดลูกจ้างย่อมใช้สิทธิได้เพียงนั้นและการเขียนไว้เช่นนี้ก็ไม่ทำให้ข้อความที่เขียนมีฐานะเป็นข้อตกลงที่เกิดจากข้อเรียกร้องแต่อย่างใดไม่
ดังนั้น การที่นายจ้างเปลี่ยนแปลงสภาพการจ้างอื่นใดที่ไม่ปรากฏอยู่ในข้อตกลงที่จดทะเบียนไว้ หากนายจ้างเป็นฝ่ายผิด ก็มิใช่การผิดข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างในข้อสุดท้าย นายจ้างย่อมไม่ต้องได้รับโทษอาญา
สมบัติ ลีกัล 15 ตุลาคม 2551