ด้วยความที่กฎหมายมาตรา 11/1 กำหนดให้ถือว่าผู้ประกอบกิจการเป็นนายจ้างของคนที่มาทำงานเป็นลูกจ้างผู้รับเหมาค่าแรง จึงเกิดคำถามถึงความรับผิดของผู้ประกอบกิจการที่มีต่อลูกจ้างผู้รับเหมาค่าแรง อีกหนึ่งในคำถามเหล่านั้น ก็คือ ผู้ประกอบกิจการต้องรับผิดต่อการทำละเมิดในทางการที่จ้างของลูกจ้างผู้รับเหมาค่าแรงต่อบุคคลภายนอกหรือไม่ ?
ตัวอย่าง เช่น ผู้ประกอบกิจการขนส่ง ได้จ้างลูกจ้างผู้รับเหมาค่าแรงมาทำหน้าที่ขับรถลากตู้คอนเทนเนอร์ ขณะที่ลูกจ้างกำลังขับรถไปส่งสินค้าตามคำสั่งของผู้ประกอบกิจการ ลูกจ้างได้ขับรถด้วยความประมาทชนรถบุคคลภายนอกได้รับความเสียหาย กรณีอย่างนี้ ผู้ประกอบกิจการต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียให้บุคคลภายนอกด้วยหรือไม่ ?
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 425 บัญญัติว่า นายจ้างต้องร่วมรับผิดกับลูกจ้างในผลแห่งละเมิดซึ่งลูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้าง มีปัญหาว่า ผู้ประกอบกิจการซึ่งถือว่าเป็นนายจ้างตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานจะถือว่าเป็นนายจ้างตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ด้วยหรือไม่ ?
หากเป็นก็ต้องรับผิด หากไม่เป็นก็ไม่ต้องรับผิด
ฝ่ายหนึ่ง เห็นว่า เป็นนายจ้าง จึงต้องรับผิด เนื่องจาก กฎหมายคุ้มครองแรงงานบอกว่า ผู้ประกอบกิจการถือว่าเป็นนายจ้าง เมื่อเป็นนายจ้างเสียแล้ว ไม่ว่าคำว่า นายจ้าง จะปรากฏอยู่ในกฎหมายใดก็เป็นนายจ้างเหมือนกัน
อีกฝ่ายหนึ่ง เห็นว่า ไม่เป็นนายจ้าง จึงไม่ต้องรับผิด เนื่องจาก ผู้ประกอบกิจการมิได้มีนิติสัมพันธ์กับลูกจ้างผู้รับเหมาค่าแรงโดยตรง การเป็นนายจ้างตามความหมายนี้ก็เป็นไปเพียงเพื่อคุ้มครองลูกจ้างให้ได้รับประโยชน์จากการจ้างงานตามมาตรฐานขั้นต่ำที่กฎหมายคุ้มครองแรงงานกำหนดไว้เท่านั้น หาได้มีเจตนาเกินเลยไปคุ้มครองบุคคลภายนอกด้วยเหตุละเมิดแต่อย่างใดไม่
โดยความเป็นจริงนั้น คนขับรถลากตู้คอนเทนเนอร์เป็นลูกจ้างของผู้รับเหมาค่าแรง การส่งลูกจ้างไปทำงานกับผู้ประกอบกิจการขนส่งย่อมถือเป็นการทำงานในทางการที่จ้างของผู้รับเหมาค่าแรงเช่นกัน การที่ลูกจ้างขับรถไปชนรถบุคคลภายนอกได้รับความเสียหายย่อมเป็นการละเมิดในทางการที่จ้าง ผู้รับเหมาค่าแรงในฐานะนายจ้างย่อมต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอกอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้
เมื่อผู้รับเหมาค่าแรงต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอกในฐานะนายจ้างแล้ว บุคคลภายนอกจะเรียกให้ผู้ประกอบกิจการต้องรับผิดต่อตน โดยถือว่าผู้ประกอบกิจการเป็นนายจ้างด้วย โดยถือว่ามีนายจ้างสองรายจะได้หรือไม่ ?
กรณียังเป็นที่สงสัยอยู่ว่า แท้จริงแล้ว วัตถุประสงค์ของกฎหมายต้องการให้ผู้ประกอบกิจการรับผิดต่อลูกจ้างเฉพาะตามมาตรฐานขั้นต่ำที่กำหนดไว้ในกฎหมายคุ้มครองแรงงานเท่านั้นหรือต้องการให้ผู้ประกอบกิจการรับผิดทุกสิ่งทุกอย่างที่ผู้รับเหมาค่าแรงมีสัญญา มีข้อตกลงกับลูกจ้าง แม้สิ่งนั้นจะอยู่นอกเหนือกฎหมายคุ้มครองแรงงานก็ตาม ?
หากผู้ประกอบกิจการต้องรับผิดทุกสิ่งทุกอย่างที่ผู้รับเหมาค่าแรงมีสัญญา มีข้อตกลงกับลูกจ้างเสียแล้ว ผู้ประกอบกิจการก็ไม่ต่างอะไรไปจากผู้รับเหมาค่าแรง ย่อมถือว่าผู้ประกอบกิจการเป็นนายจ้างในระดับเดียวกันกับผู้รับเหมาค่าแรง เนื่องจาก มีความรับผิดเท่าๆกัน ผู้ประกอบกิจการก็น่าจะต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอกเหมือนเช่นผู้รับเหมาค่าแรงผู้เป็นนายจ้างตัวจริงด้วย
ที่ถูกต้องควรจะเป็นเช่นไร ขอให้ท่านผู้สนใจแสดงความคิดเห็นได้ที่กระดานถามตอบ ถูกผิดไม่ว่ากัน
..................................... สมบัติ ลีกัล 30 ธันวาคม 2552